Rada UE przyjęła 26 czerwca br. konkluzje o substancjach chemicznych, będące wskazówką polityczną co do tworzenia zrównoważonej unijnej polityki w zakresie substancji chemicznych. W konkluzjach mowa jest zwłaszcza o rozporządzeniu REACH, substancjach zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego, nanomateriałach i produktach farmaceutycznych.
Rada podkreśliła, że należy chronić zdrowie ludzkie i środowisko poprzez należyte zarządzanie substancjami chemicznymi. Zwróciła także uwagę, że należy usprawnić i uwzględnić ocenę ryzyka chemicznego i zarządzanie substancjami chemicznymi w całym prawodawstwie UE, i tym samym zwiększyć spójność i skuteczność przepisów UE dotyczących substancji chemicznych.
W konkluzjach podkreśla się, że należy opracować odpowiedni mechanizm koordynujący ochronę grup szczególnie wrażliwych, takich jak dzieci oraz kobiety w ciąży i kobiety karmiące piersią. W tym celu należy m.in. wprowadzić konsekwentne wymogi zarządzania ryzykiem do odpowiednich unijnych aktów prawnych dotyczących substancji potencjalnie niebezpiecznych, w tym substancji neurotoksycznych i substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego.
Ministrowie zaapelowali o promowanie zielonej, zrównoważonej chemii oraz niechemicznych alternatyw i o stymulowanie w tym celu badań oraz modeli biznesowych opartych na usługach.
Rada podkreśliła, że należy wspierać małe i średnie firmy w działaniach na rzecz zastępowania substancji potencjalnie niebezpiecznych, i położyła nacisk na prawo do informacji, tak by konsumenci mogli dokonywać świadomych wyborów.
Rada opowiedziała się również za opracowaniem i wdrożeniem na szczeblu UE systemu wczesnego ostrzegania do identyfikacji nowo pojawiających się zagrożeń chemicznych. System ten miałby pozwolić podejmować odpowiednie działania w celu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska.
Rada zaapelowała do Komisji, by bez dalszej zwłoki opracowała unijną strategię na rzecz nietoksycznego środowiska i zaproponowała w niej jasne cele na potrzeby kompleksowej, długoterminowej, zrównoważonej unijnej polityki w zakresie substancji chemicznych. Wezwała także Komisję, by we wniosku ustawodawczym dotyczącym 8. unijnego programu działań w zakresie środowiska uwzględniła zobowiązania do wdrożenia środków wynikających z unijnej strategii na rzecz nietoksycznego środowiska. Wezwała ją również, by uwzględniła we wniosku wyzwania związane z substancjami chemicznymi mogące pojawić się w przyszłości. Rada zwróciła też uwagę, że należy zapewnić stabilne finansowanie i zasoby Europejskiej Agencji Chemikaliów i zaapelowała o jej angażowanie w inne obszary prawodawstwa.
Konkluzje mówią też o następujących kwestiach:
• Produkty farmaceutyczne: Rada podkreśliła, że ważne jest, by przyspieszyć konkretne, ambitne działania, które służyłyby zmniejszeniu zagrożeń dla środowiska związanych z produktami farmaceutycznymi i ich pozostałościami
• Rozporządzenie REACH: Rada wezwała Komisję i Europejską Agencję Chemikaliów, by do grudnia 2019 r. opracowały plan działania w zakresie zgodności dokumentacji z wymogami rozporządzenia REACH. Podkreśliła także, że ważne jest, by poprawić procedury REACH w zakresie udzielania zezwoleń i wprowadzania ograniczeń
• Nanomateriały: Rada zwróciła się do Komisji, by poszerzyła mandat Europejskiej Agencji Chemikaliów o gromadzenie i udostępnianie danych z badań naukowych na temat charakterystyki nanopostaci substancji, powodowanych przez nie zagrożeń i potencjalnego narażenia na ich działanie, o ile substancje te nie były dotychczas rejestrowane w ramach rozporządzenia REACH z uwagi na to, że ich roczna ilość nie przekraczała 1 tony rocznie. Zwróciła się też do Komisji o to, by regularnie występowała do agencji o ocenę wyników pracy i oddziaływania obserwatorium UE ds. nanomateriałów, ustanowionego w 2017 r.
• Substancje zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego: Rada wezwała Komisję, by zapewniła wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska poprzez minimalizację narażenia na działanie substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego oraz poprzez zachęcanie do ich zastępowania bezpieczniejszymi substancjami chemicznymi, jeżeli jest to technicznie i praktycznie możliwe. Wezwała ją również, by bez zbędnej zwłoki przedstawiła plan działania w tym zakresie zawierający konkretne, jasno określone środki oraz ambitny harmonogram.
Za: Rada UE